Մարտադաշտում մեկն էլ հայ զինվոր էր

Հարևանուհուս եղբոր դին է եկել Ուկրաինայից. ռուս-ուկրաինական պատերազմի զոհ:

Ինչպե՞ս, նա կամավոր չէր, ոչ էլ զինապարտության տարիքի էր, ոչ էլ՝ երկրի քաղաքացի էր:

Երեք տարի էր՝ բանտում էր՝ խանութում զազրախոսող ադրբեջանցիներին ծեծելու համար: Երկու տարուց կազատվեր:

Զելենսկին օրենք էր հրապարակել՝ կալանավորներին մարտի դաշտ քշելու, պայմանով, որ ազատ կարձակի նրանց:

Տղան ծնողներին գրել էր՝ գնում եմ, որ ազատ արձակեն, կարողանամ գալ Հայաստան, սիրտս պայթում է, որ հեռվից տեսնում եմ թուրքն ինչեր է անում երկրիս հետ...

Տղան զոհվել է՝ ամենևին չուզենալով ուկրաինացու կողմից ռուսի դեմ կռվել, այլ որ՝ ազատվեր անարդար կալանքից, գար հայրենիք, թուրքի դեմ զենք առներ:

44-օրյա պատերազմի օրերին տասնյակ նամակներ էր գրել, խնդրել բանտի ու երկրի ղեկավարությանը, որ ազատ արձակեն իրեն, իր հայրենիքը կենաց-մահու կռիվ է տալիս, ինքը պետք է այնտեղ լինի... Մերժել են:

Սա ընդամենը մեկ հայի ողբերգություն է, որն ինձ շատ տխրեցրեց. հիշեցի մանկության տարիներին մեր տան կարդացվող գրքերից մեկը՝ «Մարտադաշտում մեկն էլ զինվոր է», երեխեքով ձեռքից-ձեռք էինք խլում, ով շուտ հասներ, ինքն էր կարդում:

Հազար տարի է՝ մոռացել էի այդ թանկ գրքի մասին. դժվար ճակատագրով զինվորի մասին էր՝ սա եմ հիշում:

Իր թարգմանությամբ գիրքը հորս էր նվիրել Արտաշես Քալանթարյանը՝ Սևակի հետ 1964-ին այցելելով մեր տուն:

Մարտադաշտում մեկն էլ հայ զինվոր էր...

Սուսաննա Բաբաջանյան

Մեկնաբանություններ